Stel je voor dat je op vakantie bent en je wil even snel je bankrekening checken, maar je bent bang dat je gevoelige informatie in verkeerde handen valt op het openbare wifi-netwerk in je hotel. In zulke situaties komt een Virtual Private Network (VPN) goed van pas. Een VPN is een krachtig hulpmiddel dat je onlineactiviteiten beschermt tegen cyberbedreigingen en geografische beperkingen. Door je internetverkeer te versleutelen en je IP-adres te maskeren, creëert een VPN een veilige en privé ‘tunnel’ tussen jouw apparaat en het internet. Hierdoor verklein je de kans dat ongewenste personen meekijken optimaal. Of je nu op reis bent, thuiswerkt of gewoon lekker Netflix kijkt, een VPN is een belangrijk hulpmiddel voor iedereen die waarde hecht aan online privacy en veiligheid.
Wanneer je een VPN gebruikt, maak je eerst verbinding met een VPN-server, meestal via een VPN-applicatie op je telefoon of laptop. Eenmaal verbonden, wordt al je internetverkeer versleuteld in een ‘tunnel’ voordat het naar het internet wordt gestuurd. Tijdens de verbinding wordt je IP-adres gemaskeerd, waardoor je fysieke locatie en identiteit verborgen blijven. In plaats daarvan lijkt het alsof je internetverkeer afkomstig is van de VPN-server.
De VPN creëert vervolgens een beveiligde privéverbinding tussen jouw apparaat en de websites die je bezoekt. Zelfs als je verbonden bent met een openbaar wifi-netwerk, blijven je gegevens dus veilig. Wanneer je data de VPN-server heeft bereikt, wordt deze gedecodeerd voordat het naar de eindbestemming wordt gestuurd. Dit voorkomt dat je internetprovider of anderen je activiteiten kunnen volgen.
Het is een populair hulpmiddel voor je online privacy, maar er bestaan ook mythes rondom VPN’s en de manier waarop ze werken. De functies en voordelen van een VPN worden onderschat, overschat of verkeerd begrepen, waardoor er verschillende misvattingen ontstaan. Denk hierbij aan uitspraken zoals “alle VPN’s zijn hetzelfde en even veilig”, “met een VPN ben je volledig anoniem” of “het gebruik van een VPN is illegaal”.
Of een VPN legaal of illegaal is, is afhankelijk van het betreffende land. VPN’s zijn illegaal in landen met zware censuur en online surveillance. Omdat een betrouwbare VPN gebruikers in staat stelt censuur en toezicht te vermijden, verbieden overheidsinstanties in landen zoals bijvoorbeeld Noord-Korea, Rusland, China en Irak het gebruik van VPN’s. Ook de veronderstelling dat VPN’s illegaal zijn omdat alleen hackers er gebruik van maken is niet waar. Hoewel het online uitvoeren van illegale activiteiten onwettig is, ongeacht of je een VPN gebruikt, hebben VPN’s juist veel legitieme toepassingen. Miljoenen mensen gebruiken VPN’s om veilig en privé het internet te gebruiken, gevoelige onderwerpen te onderzoeken of hun online gegevens te beschermen terwijl ze reizen.
Hoewel het verleidelijk kan zijn om een gratis VPN aan te schaffen en niet voor een abonnement te betalen, kan dit je veiligheid en privacy in gevaar brengen. Is het gebruik van een gratis VPN net zo goed of is een betaalde VPN altijd beter?
Net als elk bedrijf moet een VPN-aanbieder inkomsten creëren om te kunnen blijven functioneren. Wanneer je gebruik maakt van een gratis versie zal de aanbieder dus op een andere manier geld moeten verdienen. Hoewel je misschien denkt dat het niemand uitmaakt wat je online doet, zijn je onlinegegevens juist erg kostbaar. Adverteerders kopen gebruikersgegevens om meer te weten te komen over bijvoorbeeld je winkelgewoontes om campagnes effectiever te maken.
Een van de belangrijkste manieren waarop gratis VPN’s geld verdienen is door je persoonlijke gegevens aan deze adverteerders te verkopen. Denk hierbij aan gegevens over welke websites je bezoekt, hoelang je online bent, wat je koopt of wat voor apparaat je gebruikt. Dit resulteert vervolgens in persoonlijke advertenties, al dan niet inclusief malware. Gratis VPN’s bieden daarnaast een mindere beveiliging omdat gratis providers doorgaans geen goede serverinfrastructuur hebben, hierdoor kan de beveiliging en het coderingsniveau zwak zijn. Daarbij zal een gratis VPN je niet voorzien van de nieuwste cyberbeveiligingsfuncties zoals een betaalde versie dat wel doet.
Hoewel VPN’s je helpen om je gegevens te beveiligen, kunnen ze je niet beschermen tegen social engineering, phishing en malware. Het doel van cybercriminelen criminelen is om je ertoe te bewegen om vertrouwelijke informatie weg te geven of een bepaalde actie uit te voeren. Als je de oplichter vertrouwt en toegang verleent, zijn ze in staat de eerste beveiligingsmaatregelen te omzeilen. VPN’s zijn niet bedoeld om phishing websites te identificeren of te blokkeren, dus een VPN kan je niet beschermen als je vrijwillig persoonlijke informatie vrijgeeft op een kwaadwillende site. Tenslotte is een VPN ook geen vervanging voor een antivirussoftware, het kan je er niet van weerhouden per ongeluk een virus te downloaden.
Een VPN beschermt helaas niet tegen social-engineering en phishing, en biedt dus geen allesomvattende beveiliging. Het is wel een krachtig hulpmiddel om je privacy en gegevens te beschermen tegen specifieke dreigingen zoals bij het gebruik van openbare wifi-netwerken. Kwaadwillende kunnen zo niet langer meekijken met jouw onlineactiviteiten of gevoelige gegevens onderscheppen want je internetverkeer is versleuteld en veilig. Wil of heb je (nog) geen VPN, dan is ons advies dat het ook veilig is om gebruik te maken van jouw eigen 5G verbinding. Een databundel is in heel Europa te gebruiken, heb je dat niet, dan kun je er eentje aanschaffen via jouw provider. Dit vraagt om een investering, maar is wel zo veilig!